MENS EN MEDEMENS: Casus: Taken te laat indienen.

Taken te laat indienen

CASUS:

Voor de evaluatie van opleidingsonderdelen moeten vaak ook opdrachten ingeleverd worden. Docenten stellen hiervoor duidelijke deadlines op. Toch zijn er ook altijd studenten die één of twee dagen na het verstrijken van de deadline hun opdracht binnen leveren. In de praktijk gebeurt het soms dat de docent papers accepteert en beoordeelt die na de deadline worden ingeleverd. Is dit rechtvaardig?

Mijn eerste mening is neen, dit is niet rechtvaardig.  Vanwaar komt die mening? Ik bekijk deze casus meteen vanuit het perspectief van de voorbeeldige student of leerling die zijn/haar taak wel netjes op tijd heeft ingediend. Je kan dan wel menselijk wezen en zeggen: “ Wat stelt 1 dag te laat nu voor?!”, maar wat doen we dan met 2 dagen te laat? Dat is amper 1 dag na die eerste dag te laat, en de derde, de vierde en de vijfde dag? Waar trek je dan in hemelsnaam de grens? Want als ik een student zou zijn die een 0 kreeg omdat ik 2 dagen te laat was en een medestudent behaalt een A of B omdat zij/hij maar 1 dag te laat was dan kwamen al mijn haren overeind denk ik. Ik zou meer kunnen leven met het feit dat ik niet geslaagd was omdat ik het gewoon na de deadline heb ingediend, dat is dan misschien hard, maar alleszins meer te rechtvaardigen, want dan was de regel voor iedereen gelijk. Maar we mogen niet kijken enkel en alleen vanuit 1 standpunt daarom heb ik er het ethisch model even bijgehaald en zal ik deze casus daar eens aan toetsen.

 

Praktisch ethisch model.

 

Grondhouding aannemen:

Voor leraren kunnen we de grondhouding concretiseren als echtheid, aanvaarding en empathie.

Echtheid: Ik moet mezelf zijn als leraar en geen rol spelen, ik mag mijn eigen mening hebben, maar ik zal die naar buiten dragen op een respectvolle manier, met eerbied voor de ander.

Aanvaarding: ik aanvaard de leerling zoals die is, met zijn/haar eigen identiteit. Ik ga daarom nog niet akkoord met wat die doet of laat, maar zal die wel aanvaarden en toon ook die aanvaarding, anders kan men niet van aanvaarding spreken vind ik.

Empathie: ik probeer me in de plaats van de leerling te zetten, de zaak bekijken vanuit zijn/haar standpunt. Zo heb ik geen eenzijdige kijk, en zal ik bijgevolg ook anders gaan oordelen.

Belangrijk is ook dat ik in dialoog treed, daarom zal ik vragen aan de student/leerling in kwestie wat de reden is van het laattijdig indienen, want er kunnen veel mogelijke oorzaken zijn van het laattijdig indienen. Daardoor zal de kwaliteit van mijn reflectie beter worden.

 

4 aandachtspunten.

Situatie analyseren: ik moet nagaan als leerkracht of ik voldoende informatie heb om hierover te oordelen. De reden, oorzaak? De voorgeschiedenis, enz.. het doet me wel een beetje denken aan de rechtspraak, je moet alles in overweging nemen, en daarna pas een oordeel vellen. Hier streef ik naar het best menselijk mogelijke.

Handelingsmogelijkheden onderzoeken: ik probeer alle mogelijke opties te overlopen. De meest voor de hand liggende en de makkelijkste is natuurlijk streng zijn en de regels nauwgezet opvolgen, maar dan krijgt die student een 0, en misschien heeft zij/hij zich er wel voor ingezet, heeft zij/hij de leerstof onder de knie en kan hij/zij ze toepassen zoals gevraagd, maar is de student enkel een vergeetkous, of heeft hij/zij niet gelezen dat die opdracht vandaag binnen moest zijn.nu moet ik me ook afvragen war ik de klemtoon ga leggen; vind ik het belangrijk dat de leerstof begrepen wordt, of ga ik hier eerder gaan oordelen naar attitudes ?

Motieven verhelderen: het is belangrijk na te gaan welke motieven iedereen heeft, deze kunnen bv. ingegeven zijn door eerdere positieve of negatieve ervaringen. Deze zullen zeker meespelen in het nemen van een beslissing of oordeel.

Effecten inschatten: ik moet me afvragen wat de effecten zullen zijn van mijn beslissing. Ik ga die effecten na op lange en op korte termijn. Deze zullen ook ingekleurd en getekend worden door mijn eigen idealen en overtuigingen, persoonlijk wil ik menselijk, empathisch, maar ook rechtvaardig zijn. Ik ga nadenken over welke gevolgen dit heeft voor iedereen, ook voor de mensen die wel op tijd hebben ingediend. Zo kan je bv. Na gaan denken over een systeem dat mensen beloond die op tijd inleveren, door ze bv. extra punten te geven en bij de laatkomers ergens punten af te trekken, maar ze toch een kans te bieden op slagen. Het beste lijkt het mij hierover goede afspraken te maken, maar veel zaken zijn gewoon niet te voorzien, en moet je al leerkracht kunnen over reflecteren.

 

Evaluatiemoment.

Intuïties uitspreken: dit zijn de reacties die bij je opkomen zonder erover te hoeven nadenken. Dit heb ik meteen geschreven na het lezen van deze casus, nl. dat ik dit niet rechtvaardig vind en dat je dan moeilijk ergens anders een grens kan gaan trekken. Je ziet dat dit iets totaal anders geeft dan wanneer je wel over deze casus nadenkt, bij mij althans, iedereen is vrij hierop een andere mening na te houden.

Normen verduidelijken: deze bevatten richtlijnen voor het handelen, zo kunnen er vanuit de school normen bestaan i.v.m. het oordelen over zulke dingen en ben je er als leerkracht aan gebonden ?  Maar alsnog vind ik dat je dan nog steeds in dialoog kunt treden  met alle partijen als de reden voor het laattijdig zijn gegrond is.

Waarden evalueren: ik zal hier naar mijn eigen waarden moeten gaan handelen, maar deze waarden kunnen ook botsen, zo draag ik rechtvaardigheid van nature hoog in het vaandel, maar deze botsen met de waarde van respect, compassie, menselijkheid, wijsheid,… hier ga ik een waardenschaal moeten opmaken en kijken welke waarde voor mij, of voor mij als leerkracht, van hoger belang is dan de andere. Dit is nooit makkelijk, want ethische vragen zijn steeds dillema’s, je moet keuzes maken.

 

Mijn besluit in deze:

Ik zou zeker gaan toetsen aan het ethisch model en alles in overweging gaan nemen. Daarom kan ik geen algemeen bindend besluit vinden, maar is zoiets afhankelijk van elke afzonderlijke situatie, en wordt die enorm ingekleurd door je eigen waarden, idealen en overtuigingen. Het is zeker de moeite waard hierover te gaan reflecteren, het kan je zelfs helpen om je besluiten te argumenteren.

bronvermelding:

Cumps, D., Provoost, D., Vermaut, D., & Gardin, B. (2004-2013). Lerarenforum. Opgeroepen op december 9, 2013, van Lerarenforum: http://www.lerarenforum.be/forum/viewtopic.php?t=2945&postdays=0&postorder=asc&start=0&sid=09c99e51dfd3107a665e229131619d30